Odkrywanie obiektów z osobami z demencją
Sektor GLAM może odegrać ważną rolę we wspieraniu programów mających na celu pobudzanie pamięci i zaangażowania osób z demencją i ich opiekunów, dostarczając źródeł dla opartych na wspomnieniach, jak również innych psychospołecznych metod interwencji. Przedmioty, z którymi się spotykamy, wystawione w muzeach czy archiwach, mogą przywoływać wspomnienia z życia. Musimy jednak zostawić też wystarczająco dużo miejsca na inne tematy czy pytania otwarte, które nie zawsze mają na celu przypomnienie, ale także wywołanie reakcji, które budzą uczucia i chęć uczestnictwa.
Oprócz fizycznych wizyt w muzeach i archiwach osoby niepełnosprawne i opiekunowie mogą również przeglądać modele 3D w Internecie. Najbardziej znaną platformą do przeglądania modeli 3D oraz udostępniania ich i używania jest z pewnością Sketchfab. Wpisanie hasła w wyszukiwarkę otwiera wiele modeli 3D, takich jak przedmioty osobiste lub dzieła sztuki, które mogą służyć jako doskonałe źródło interpretacji lub rozmowy o życiu codziennym lub po prostu temat do wspomnień.
W każdym razie dobry wybór obiektów odgrywa ważną rolę w przygotowaniu tematu programu muzeum lub programu online dla osób niepełnosprawnych.
Dlaczego jest to istotne?
Może pomóc personelowi muzeów i archiwów w opracowaniu programu PwD. Praca z PwD to nie to samo, co praca z innymi gośćmi. Istnieją pewne wyzwania, które musimy wziąć pod uwagę.
Pomaga w wyborze dzieła sztuki, obiektu muzealnego lub materiału archiwalnego w galeriach, muzeach czy archiwach. Osoby pracujące jako przewodnicy lub pedagodzy mają wcześniejsze doświadczenie w pracy ze zwiedzającymi. Wiedzą, które tematy przyciągają największą uwagę. Ale czy te przedmioty lub dzieła sztuki nadają się do pracy z osobami z demencją?
Pomaga projektować doświadczenia użytkownika w instytucjach kultury. Współcześnie w pedagogice muzealnej czy archiwalnej wykorzystujemy różne narzędzia pracy ze zwiedzającymi – interakcję, storytelling, a ostatnio coraz częściej storysharing. Pracownicy zaczynają stosować te metody, które umożliwiają pełną interakcję z odwiedzającymi.
Aspekt społeczny
Odkrywanie obiektów i miejsc GLAM z osobą z demencją wspiera kondycję psychiczną i radzenie sobie w życiu codziennym, zmniejsza problemy behawioralne i poprawia samopoczucie. Odrywanie obiektów ma na celu trenowanie lub utrzymywanie zdolności poznawczych, poprawę lub stabilizację codziennych umiejętności oraz promowanie dobrego samopoczucia psychicznego. Ponadto zmniejsza problematyczne zachowania, takie jak niepokój i drażliwość, a także poprawia sprawność fizyczną
Zadania:
1. Jak zorganizować dyskusję o sztuce?
Wybierz kilka dzieł sztuki lub obiektów muzealnych, które łączy określony temat. We współpracy z kuratorami przygotuj krótki opis każdego tematu. Zrób listę pytań, od których rozpoczniesz dialog z osobą z demencją i wejdziesz w interakcję w programie artystycznym. Zostaw jednak wystarczająco dużo miejsca na pytania otwarte.

Co osiągniemy?
-
Współpraca przy przygotowywaniu dzieł sztuki z innymi pracownikami muzeów lub archiwów zwiększa zrozumienie wyzwań stojących przed osobami z demencją.
-
Wstępnie przygotowany i ustrukturyzowany scenariusz przyczynia się do jakości programu i zmniejsza ryzyko niepowodzenia, nieporozumienia lub niezadowolenia, jakie może odczuwać osoba niepełnosprawna.
-
Z punktu widzenia zdrowego stylu życia moduł ten może dać osobom niepełnosprawnym możliwość nauczenia się poznawania przedmiotów wszystkimi zmysłami podczas wizyty w muzeum, archiwum lub miejscu dziedzictwa kulturowego z opiekunem lub członkiem rodziny, pomagając im stymulować ich zdolności emocjonalne i poznawcze, wyrażania swoich emocji i wzmacniania pamięci poprzez włączenie do swojego programu wizyt i procesów myślowych, mózgowych i pamięciowych, które przy obecności innych czynników (dieta, lekka aktywność fizyczna) mogą pomóc osobom niepełnosprawnym prowadzić zdrowszy tryb życia.
ZADANIE
Pobierz zadanie w PDF:
Jak zorganizować dyskusję o sztuce.pdf
Zastanów się, które obiekty muzealne lub archiwalne są interesujące i mogą przynieść dobry efekt w pracy z PwD? Czy są to przedmioty użytku osobistego, obrazy artystyczne, sprzęt techniczny jak odbiorniki radiowe czy stare pocztówki z Twojego miasta?
-
Stwórz listę we współpracy z kuratorami.
-
Dowiedz się jak najwięcej informacji nie tylko o dziele sztuki czy obiekcie muzealnym, ale także o cechach czasu, z którego pochodzi.
-
Jeśli ze względu na wartość przedmiotu nie możesz go wykorzystać w swojej pracy, poszukaj materiałów pomocniczych lub przedmiotów, które mogą być dobrym zamiennikiem i pomocą... np. kostium z początku XX wieku - zaopatrz się w tkaniny i koraliki, które PwD może trzymać w dłoniach i dotykać.
-
Przygotuj harmonogram warsztatu, ale pamiętaj o nieprzewidzianych sytuacjach, w których będziesz musiał wykazać się spontanicznością lub gotowością na sytuacje kryzysowe, jeśli pojawią się niepożądane reakcje rozmówcy.
-
Naucz się, jak komunikować się z osobą w takich sytuacjach.
-
Rozmowa jest bardzo dobrą rzeczą, ale jest też warsztatem, w którym PwD będzie aktywnie uczestniczyć w tworzeniu dzieła sztuki lub rękodzieła.
Czego potrzebujemy?
-
Nawiązać współpracę z kuratorami: kurator może udzielić nam informacji na temat muzealnego artefaktu i wskazać nam jego wartość kulturową i historyczną. Na podstawie tych informacji możemy opracować interpretację obiektu dla PwD.
-
Używaj replik i innych pomocy w pracy: w niektórych przypadkach nie będziemy używać oryginalnych obiektów muzealnych, ale użyjemy replik lub innych pomocy muzealnych.
-
Osoby z demencją będą chciały dotknąć przedmiotu, o którym mówimy, podobnie jak inne osoby z zaburzeniami poznawczymi. Odmowa dotyku dotykowego może obniżyć jakość pracy i dodatkowo zdemotywować osobę do udziału w pracy.
-
Zapewnij miejsce do pracy: upewnij się, że przestrzeń jest przyjemna, oświetlona światłem dziennym i że nie ma w niej dźwięków przeszkadzających w jakości pracy.
-
Bliskość toalet i innych miejsc usługowych: jeśli ludzie chcą się odświeżyć, pamiętaj o zorganizowaniu pracy w pobliżu miejsc usługowych.
Kwestie do rozważenia
-
Przyjrzyj się dotychczasowej pracy z gośćmi muzeów lub archiwów. W jaki sposób uczestniczą w edukacji muzealnej?
-
Czy istnieje dobra praktyka, której możesz użyć do pracy z osobami z demencją?
Materiały
Video: IMMA uruchamia wycieczki online uwzględniając osoby z demencją
2. Interpretacja i dzielenie się osobistymi historiami
Interpretując staramy się odkryć znaczenia ukryte za poszczególnymi przedmiotami. Kluczem jest interpretacja doświadczeń użytkownika i jego wspomnień oraz zachęcenie osób z dememencją do dzielenia się swoimi historiami. Dialog między opiekunami a kuratorami/edukatorami jest niezwykle ważny, ponieważ informacje o zwyczajach i potrzebach osoby z demencja mogą pomóc przewodnikowi w przygotowaniu lub adaptacji programu w muzeum.
To ćwiczenie może być pomocne w promowaniu poczucia własnej wartości, ponieważ daje osobom z demencją możliwość znaczących wymian, zarówno z członkami rodziny/opiekunami nieformalnymi, jak i z rówieśnikami, gdy jest realizowane w środowisku grupowym. Daje to również osobie z demencją możliwość opowiedzenia o historii swojego życia i zainteresowaniach, aby pomóc wydobyć różne części jej osobowości, wspierając w ten sposób jej tożsamość i poczucie własnej wartości.
Możesz również zająć się podejściem, w którym osoba z demencją nie powinna pamiętać i rozmawiać o wspomnieniach, ponieważ może to prowadzić do wycofania się i utraty pewności siebie. Osoby z demencją zmagają się z utratą pamięci. Ale możemy spróbować innego podejścia, aby zaakceptować osoby z demencją takimi, jakie są w teraźniejszości i dać im swobodę wyobraźni, ponieważ w symbolice dzieł sztuki nie ma złych odpowiedzi.

Co osiągniemy?
-
Zrozumienie, jak zachęcić osobę do wymiany pomysłów, refleksji nad osobistymi doświadczeniami życiowymi i jak zachęcić osobę do zaangażowania się w działania.
-
Z punktu widzenia zdrowego stylu życia moduł ten może dać osobom z demencją możliwość nauczenia się poznawania przedmiotów wszystkimi zmysłami podczas wizyty w muzeum, archiwum lub miejscu dziedzictwa kulturowego z opiekunem lub członkiem rodziny, pomagając im stymulować ich zdolności emocjonalne i poznawcze, wyrażania swoich emocji i wzmacniania pamięci poprzez włączenie do swojego programu wizyt i procesów myślowych, mózgowych i pamięciowych, które przy obecności innych czynników (dieta, lekka aktywność fizyczna) mogą pomóc osobom z demencją prowadzić zdrowszy tryb życia.
ZADANIE
Pobierz zadanie w PDF:
Interprtacja i dzielenie się historiami.pdf
Wskazane jest przygotowanie kilku tematów, które można omówić. Rozmowa zachęca do interpretacji. Warto przygotować kilka pytań, które zachęcą rozmówców do podzielenia się swoimi odczuciami lub przemyśleniami na dany temat. Oczywiście uczestnicy tego ćwiczenia mogą również korzystać z przedmiotów osobistych.
Krok 1:
Jeśli jesteś w muzeum, archiwum lub bibliotece, wybierz kilka obiektów, które będą przedmiotem interpretacji.
Wyodrębnij podstawowe informacje na temat każdego przedmiotu lub grupy przedmiotów. Zaprezentuj przedmioty uczestnikom.
Krok 2:
Interpretację tematu można rozpocząć od zadania prostych pytań, takich jak:
- Czy spotkałeś już ten sam lub podobny obiekt?
- Czy przedmiot przypomina ci wydarzenia, osoby lub inne zjawiska?
- Czy możesz opisać temat własnymi słowami?
Krok 3:
Możemy przejść od interpretacji tematu do dzielenia się historią. Jest to proces, w ramach którego dzielimy się osobistymi historiami lub opowiadamy o doświadczeniach, w których uczestniczyliśmy raz lub więcej w naszym życiu. Retelling dla niektórych osób może być niezwykle wymagający, zwłaszcza jeśli ludzie są nieśmiali, więc zwróć szczególną uwagę na sposób, w jaki podchodzisz do tych osób.
Przydatna wskazówka: staraj się nie być nachalny ani zmuszać osoby do mówienia, jeśli nie jest gotowa. Oceń, w jakim stopniu osoba jest gotowa i daj wystarczająco dużo czasu na relaks lub dostosowanie się do reszty grupy, otoczenia, dźwięków itp.
Czego potrzebujemy?
-
Dobrze przygotowany scenariusz nauki lub harmonogram warsztatów. Dobrze jest trzymać się zaplanowanego harmonogramu, ale należy pamiętać, że możliwe są odstępstwa i trzeba być elastycznym w zmianie harmonogramu zajęć, zwłaszcza jeśli chodzi o pracę z osobami z demencją.
-
Informacja, czy pracownicy muzeów uczestniczyli w kursie lub warsztatach nabywających kompetencje do pracy z osobami z demencją w muzeach. Jak stworzyć bezpieczne i komfortowe środowisko muzealne do pracy z osobami z demencją. Czy osoba z demencją potrzebuje rampy lub wózka inwalidzkiego?
Kwestie do rozważenia
-
Należy pamiętać, że osoby z demencją cierpią na utratę pamięci krótkotrwałej. Oznacza to, że mogą nie pamiętać informacji i danych, o których mówili przed chwilą.
-
Osobom z demencją czasami trudniej jest wyrazić się z powodu braku odpowiednich słów w słowniku lub zaproponują zamiennik konkretnego słowa, które może nie pasować do znaczenia.
-
Osoby z demencją często cierpią na słabą orientację w przestrzeni, przez co często nie potrafią dostrzec proporcji, perspektywy w dziele sztuki. Przygotowując program i pracując z osobami z demencją, zawsze miej świadomość wyzwań, jakie niesie ze sobą choroba, ale nigdy nie rozmawiaj o chorobie podczas prowadzenia programu.
Materiały
Poznaj mnie | Programy dyskusji o sztuce dla osób z demencją
3. Tworzenie sztuki/Programy terapii
Warsztaty artystyczne lub programy arteterapii w muzeach lub galeriach umożliwiają osobom z demencją aktywne zaangażowanie się w praktyczną pracę. Interpretacja obiektów muzealnych czy dzieł sztuki jest dobrym wprowadzeniem do wyobraźni i przygotowaniem do zaangażowania się w praktyczną pracę.
W ekspresji pomagają różne techniki malarskie i rzeźbiarskie. Małe artystyczne arcydzieła stają się pamiątkami i świadectwami kreacji, wyobraźni i sposobu, w jaki doświadczamy środowiska, w którym się znajdujemy.
Zachęca się do organizowania wystaw ukończonych prac, ponieważ w ten sposób członkowie rodziny i przyjaciele mogą być włączeni w całe wydarzenie, a opinia publiczna jest świadoma znaczenia programów dla osób z demencją.

Co osiągniemy?
Wierzymy, że wyobraźnia, rozmowa i wspomnienie przyczyniają się do zachowania pamięci. Socjalizacja i poczucie przynależności mogą wpływać na poczucie bezpieczeństwa i spokoju. Programy te są programami poznawczymi dla osób starszych, których celem jest zmniejszenie ryzyka demencji lub spowolnienie choroby. To nie jest program, który uczy technik lub korzystania z medium, ale uczy, jak komunikować i interpretować ideę poprzez regenerację umysłu i przemyślenie na nowo naszej percepcji - wyobraźni.
ZADANIE
Pobierz zadanie w PDF:
Programy arterapeutyczne Making.pdf
Programy arterapeutyczne mogą być prowadzone przez kompetentnych pracowników sektora GLAM. W niektórych przypadkach zewnętrznych ekspertów, takich jak arteterapeuci, można zatrudnić do zaprojektowania/zorganizowania programu dla osób z demencja we współpracy z muzealnymi lub archiwalnymi pedagogami lub kuratorami.
Co jest potrzebne do zorganizowania warsztatu?
Przestrzeń warsztatowa
Pożądane jest, aby przestrzeń na warsztat była oddzielona od reszty instytucji. Ważne jest, aby zapewnić spokój i płynną pracę z PwD. Przestrzeń musi być przestronna, najlepiej oświetlona światłem dziennym i pozbawiona hałasu. Umieść stoły i krzesła w przestrzeni do pracy, a także miejsce na poczęstunek podczas przerw.
Czas warsztatu
Termin warsztatów należy ustalić w porozumieniu z opiekunami. Osoby nz demencją często mają codzienne czynności, których należy przestrzegać. Należy również zastanowić się, jak długo osoby z demencją będą mogły uczestniczyć w warsztacie ze względu na zmęczenie, słabą koncentrację lub inne czynniki.
Materiał
Materiały do warsztatów terapeutycznych mogą być różnorodne. Należy jednak pamiętać, że stosowane są barwniki, które nie są szkodliwe i można je usunąć z odzieży. Nie jest nie na miejscu udostępnienie uczestnikom fartuchów ochronnych. Wyeliminuj ostre narzędzia i sprzęt, skomplikowane i wymagające techniki malarskie czy rzeźbiarskie.
Czego potrzebujemy?
Przygotowując programy, w których będą uczestniczyć osoby z demencją, musimy zwrócić uwagę na następujące wytyczne:
-
ilość uczestników w grupie,
-
udział osoby towarzyszącej (opiekuna lub członka rodziny),
-
do pracy z uczestnikami- posługiwanie się przedmiotami, tworzenie przedmiotów, smakowanie znanych smaków - rozbudzenie wszystkich zmysłów - percepcja - immersja.
Biorąc pod uwagę materiały, z którymi będziemy pracować, możemy skorzystać z szerokiego wachlarza technik rysunkowych, malarskich i rzeźbiarskich, które umożliwiają prostą ekspresję i pracę.
Kwestie do rozważenia
- Allow PwD to settle down comfortably. Start an informal conversation, listen carefully and patiently to the person telling you, pay attention to informal communication and body gestures.
- Take care of unforeseen situations by not at any time preventing PwD from touching or participating in the handling of museum or archival items.
- Provide a place for the caregiver. Depending on the degree of dementia, the sick person will be able to participate in the program independently, while others will be accompanied by a family member or caregiver
Materiały
Video: Ramy VERA – opieka nad pacjentem z demencją
Video: Muzeum Sztuki Współczesnej
Video: Muzeum w Londynie/ Wycieczki przyjazne demencji
Video: Poznaj mnie | Programu arterapeutyczne dla osób z demencją
UWAGI DLA EDUKATORÓW
Wszyscy lubimy tworzyć coś własnymi rękami. Każdy może malować, rysować lub rzeźbić. O tym, że tak jest w rzeczywistości, trzeba uświadamiać osoby, które uczestniczą w szkoleniach dla opiekunów.
UWAGI DLA PROFESJONALISTÓW GLAM
Sektor GLAM, oprócz swojej roli w ochronie dóbr kultury, w coraz większym stopniu pełni rolę generatora dobrych pomysłów, realizacji społecznie użytecznych projektów i programów. Z pozornie zamkniętych instytucji, te instytucje w pełni otworzyły się dla publiczności i poprzez liczne wydarzenia uzupełniają ofertę kulturalno-społeczną.
Pracownicy, którzy odpowiadają za tworzenie programów dla zwiedzających i użytkowników zdobywają nowe umiejętności i kompetencje oraz zasadniczo zmieniają swoje podejście do pracy na lepsze.
Świadczy o tym rosnąca liczba nowych programów przeznaczonych dla osób z demencją. Równocześnie istnieje coraz większa liczba kursów doskonalących i szkoleniowych, poprzez które podkreśla się znaczenie sztuki, muzyki i tańca w pielęgnowaniu higieny psychicznej nas wszystkich.
UWAGI DLA EDUKATORÓW
Z punktu widzenia zdrowego stylu życia moduł ten może dać osobom z demencją możliwość nauczenia się poznawania przedmiotów wszystkimi zmysłami podczas wizyty w muzeum, archiwum lub miejscu dziedzictwa kulturowego z opiekunem lub członkiem rodziny, pomagając im stymulować ich zdolności emocjonalne i poznawcze, wyrażania swoich emocji i wzmacniania pamięci poprzez włączenie do swojego programu wizyt i procesów myślowych, mózgowych i pamięciowych, które przy obecności innych czynników (dieta, lekka aktywność fizyczna) mogą pomóc osobom z demencją prowadzić zdrowszy tryb życia.
Odkrywanie obiektów i uczestnictwo w programach arteterapii osób z demencją może być skuteczne w budowaniu poczucia własnej skuteczności, ponieważ daje im możliwość zaangażowania się w wymianę, w której mogą wyrazić siebie i wchodzić w interakcje bez presji związanej z odpowiadaniem na pytania, które mogą być dla nich trudne odpowiedzi. Arteterapia umożliwia osobom z demencją wyrażanie siebie poprzez komunikację niewerbalną. Sztuka zachęca do kreatywności i poczucia dumy z sukcesu w pracy.
To ćwiczenie może być pomocne w promowaniu poczucia własnej wartości, ponieważ daje osobom z demencją możliwość znaczących wymian, zarówno z członkami rodziny/opiekunami nieformalnymi, jak iz rówieśnikami, gdy jest realizowane w środowisku grupowym. Daje to również osobie niepełnosprawnej możliwość opowiedzenia o historii swojego życia i zainteresowaniach, aby pomóc wydobyć różne części jej osobowości, wspierając w ten sposób jej tożsamość i poczucie własnej wartości.