Ελληνικά 
Polski 
Deutsch 
Hrvatski 
Italiano 
Svenska 
English Πως να επισκεφθείτε ένα μουσείο μαζί με κάποιο άτομο με άνοια και διαταραχές μνήμης
Τα μουσεία γίνονται χώροι ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, χώροι χαλάρωσης. Οι επισκέπτες αναζητούν νέες συγκινήσεις, αλλά και να ανακαλύψουν νέα πράγματα. Το προσωπικό των μουσείων σχεδιάζει νέα προγράμματα που ταιριάζουν σε διαφορετικές ομάδες επισκεπτών, προκειμένου να επιτευχθεί μια εμπλουτισμένη εμπειρία για τους επισκέπτες.
Γιατί είναι χρήσιμη αυτή η διαδικασία;
Τα αρχεία και τα μουσεία μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη προγραμμάτων που αποσκοπούν στην τόνωση των αναμνήσεων και της συμμετοχής των ατόμων με άνοια και των φροντιστών τους, παρέχοντας τις κατάλληλες πηγές για μεθόδους παρέμβασης που βασίζονται στην ανάκληση αναμνήσεων, καθώς και για άλλες μεθόδους ψυχοκοινωνικής παρέμβασης. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πώς να οργανώσετε μια επίσκεψη στο μουσείο για τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήνης συνοδευόμενα από κάποιο φροντιστή ή κάποιο μέλος της οικογένειας του.
Η Κοινωνική πτυχή
Τα μουσεία που παρουσιάζουν έργα τέχνης έχουν μεγάλη δυνατότητα να επηρεάσουν θετικά τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης. Μειώνουν το άγχος, προσφέρουν θετικά συναισθήματα, μειώνουν τη μοναξιά και θερμαίνουν τις κοινωνικές σχέσεις. Η αλλαγή του περιβάλλοντος διεγείρει τις αισθήσεις, ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, ενθαρρύνει την κίνηση και ξυπνά αναμνήσεις. Η παραμονή σε ένα μουσείο προκαλεί καλύτερες αντιδράσεις απέναντι στο στρες στα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης, βελτιώνει τη γνωστική τους λειτουργία και μειώνει τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Οι τακτικοί επισκέπτες μουσείων με άνοια δηλώνουν ότι αισθάνονται λιγότερο κοινωνικά απομονωμένοι και ότι είναι ευκολότερο να συνδεθούν με άλλα άτομα με παρόμοια ενδιαφέροντα.
Δραστηριότητες:
1. Οργάνωση επίσκεψης στο Μουσείο - Τι πρέπει να γνωρίζουμε πριν πάμε στο Μουσείο.
Τι θα κερδίσετε;
Θα έχετε μια καλή εικόνα για το πώς μπορούμε να βρούμε πολιτιστικά ιδρύματα στην περιοχή μας και σε ποιους μπορούμε να απευθυνθούμε κατά την εξεύρεση εταίρων και συνεργατών για την ανάπτυξη προγραμμάτων για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Κατεβάστε το PDF αρχείο της δραστηριότητας:
Οργάνωση επίσκεψης στο Μουσείο - Τι πρέπει να γνωρίζουμε πριν πάμε στο Μουσείο.pdf
Βήμα 1ο:
Γράψτε σε χαρτί τους όρους που σχετίζονται με το θέμα του προγράμματος για τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης για το οποίο ενδιαφέρεστε. Αυτοί μπορεί να είναι όροι όπως:
πρόγραμμα για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης προγράμματα για ηλικιωμένους επίσκεψη με άνοια πρόγραμμα για το μουσείο άνοιας πρόγραμμα τέχνης για άτομα με άνοια
Χρησιμοποιήστε προγράμματα περιήγησης στο διαδίκτυο για αυτή τη δραστηριότητα. Εισάγετε τους όρους στη μηχανή αναζήτησης και μάθετε αν υπάρχει κάποιο ίδρυμα ή οργανισμός κοντά σας που προσφέρει προγράμματα για άτομα με αναπηρία.
Βήμα 2ο:
Επικοινωνήστε με εκπροσώπους του ιδρύματος ή του οργανισμού που εντοπίσατε και μάθετε περισσότερα για την προσφορά και τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με άνοια μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα του.
Βήμα 3ο:
Μιλήστε με άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης και ρωτήστε τα τι σκέφτονται για την επίσκεψη σε ένα μουσείο, σε ένα αρχείο, μια βιβλιοθήκη ή μια γκαλερί. Εξηγήστε τους πώς μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, πόσο θα διαρκέσει η επίσκεψη, και τι μπορούν να κάνουν εκεί.
Τι θα χρειαστείτε;
Πριν από την άφιξη στο μουσείο, είναι απαραίτητο να δοθούν όλες οι πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο μετάβασης στο μουσείο, τη φυσική προσβασιμότητα του μουσείου, το άτομο που θα καθοδηγήσει την ομάδα, την εμπειρία εργασίας του με άτομα με άνοια, και τις δραστηριότητες που προσφέρει το μουσείο. Ο βαθμός ανάπτυξης ειδικών προγραμμάτων για άτομα που πάσχουν από άνοια διαφέρει από χώρα σε χώρα, αλλά και από πόλη σε πόλη.
Οι επίσημοι και ανεπίσημοι φροντιστές, οι μουσειοπαιδαγωγοί και οι επιμελητές θα πρέπει να συνεργάζονται όλοι μαζί με στόχο την κάλυψη των αναγκών και την εξυπηρέτηση των ατόμων με άνοια και διαταραχές μνήμης. Μέσα από πολυάριθμες έρευνες, οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι ένα σημαντικό εμπόδιο στην επίτευξη αυτού του είδους της συνεργασίας είναι ακριβώς η έλλειψη δημόσιων δεδομένων και ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τις δυνατότητες ένταξης των ατόμων με άνοια και διαταραχές μνήμης σε ειδικά προγράμματα. Τα δεδομένα αυτά πρέπει να είναι εύκολα και προσιτά σε όλους.
Θα χρειαστείτε:
- Βάση επαφών όλων των σχετικών φορέων ή ενώσεων πολιτών που ασχολούνται με την ευημερία των ατόμων που πάσχουν από απώλεια μνήμης.
- Ιστοσελίδα και κοινωνικά δίκτυα όπου μπορούν να βρεθούν πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα σε αρχεία ή μουσεία προσαρμοσμένα για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.
- Προωθητικό φυλλάδιο ή μπροσούρα σχετικά με το περιεχόμενο του πολιτιστικού προγράμματος για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.
- Στοιχεία επικοινωνίας του ατόμου που οργανώνει το πολιτιστικό πρόγραμμα για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.
Σημεία για αναστοχασμό
- Χρησιμοποιήστε μια διαδικτυακή αναζήτηση για να μάθετε αν τα μουσεία κοντά σας διαθέτουν προγράμματα φιλικά προς την άνοια.
- Προετοιμάστε τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης για την επίσκεψη σε μουσείο, μιλήστε τους και εξηγήστε τους πού πηγαίνουν και γιατί.
- Πριν τα άτομα με άνοια έρθουν στο μουσείο, επισκεφθείτε το μουσείο και γνωρίστε το προσωπικό με το οποίο θα συνεργαστείτε.
- Μελετήστε το χώρο και αν υπάρχει ανάγκη για αλλαγές, ειδοποιήστε το προσωπικό του μουσείου για τις απαραίτητες προσαρμογές.
- Στόχος όλων είναι ο επισκέπτης με άνοια να είναι ικανοποιημένος και να αισθάνεται ευτυχισμένος, άνετος και ασφαλής.
Βιβλιογραφικές αναφορές / Πηγές
2. Μέσα από τη συνεργασία φροντιστών υγείας και επιμελητών/εκπαιδευτικών σε ένα ασφαλές μουσειακό περιβάλλον για άτομα με άνοια
Τι θα κερδίσετε;
Ο διάλογος μεταξύ φροντιστών υγείας και επιμελητών/εκπαιδευτών είναι εξαιρετικά σημαντικός, διότι οι πληροφορίες σχετικά με τις συνήθειες και τις ανάγκες ενός ατόμου με άνοια μπορούν να βοηθήσουν τον ξεναγό να προετοιμάσει ή να προσαρμόσει ένα πρόγραμμα στο μουσείο.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Κατεβάστε το PDF αρχείο της δραστηριότητας:
Συνεργασία για ένα ασφαλές μουσειακό περιβάλλον για άτομα με άνοια.pdf
Βήμα 1ο:
Επισκεφθείτε το ίδιο το μουσείο ή το αρχείο και γνωρίστε το προσωπικό που εφαρμόζει το πρόγραμμα προσαρμοσμένο για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης. Μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τη διάρκεια και τον τρόπο διεξαγωγής του προγράμματος, για τον χώρο όπου θα φιλοξενηθούν τα άτομα με άνοια, για την εγγύτητα των τουαλετών και των βοηθητικών χώρων, για τον φωτισμό, για την ένταση του ήχου και για όλα όσα μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση για τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης. Για παράδειγμα: δεν θα είναι εύκολο για άτομα που δυσκολεύονται να μετακινηθούν με σκάλες, ή δεν βολεύει ένα δωμάτιο με πολύ θόρυβο και έντονους ήχους που μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στους ασθενείς.
Βήμα 2ο:
Προετοιμάστε βασικές πληροφορίες για τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης. Αυτές οι πληροφορίες θα αποτελέσουν πολύτιμη πηγή βάσει της οποίας ένας καταρτισμένος υπάλληλος του μουσείου θα προετοιμαστεί για την εργασία του. Πρόκειται για πληροφορίες όπως:
- συνήθειες
- κινητικότητα
- ευαισθησία στο φωτισμό ή στους ήχους του χώρου
- ομιλητικότητα
- χειρονομίες
- και παρόμοια.
Τι θα χρειαστείτε;
Οργάνωση του χώρου για την υποδοχή και φιλοξενία ατόμων με άνοια και διαταραχές μνήμης - δώστε προσοχή στη διαρρύθμιση του εκθεσιακού χώρου ή του χώρου εργασίας όπου θα φιλοξενήσετε τους επισκέπτες- βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν φυσικά εμπόδια στη διαδρομή μέσα στο μουσείο που μπορεί να δυσχεράνουν την κίνηση των ατόμων μέσα στο χώρο- ορισμένοι επισκέπτες θα επισκέπτονται τους χώρους με αναπηρικά αμαξίδια, πράγμα που σημαίνει ότι ο χώρος εργασίας πρέπει να είναι προσαρμοσμένος για την κίνηση με βοηθήματα- σκεφτείτε με τι είδους έπιπλα θα εξοπλίσετε το χώρο εργασίας - τα έπιπλα πρέπει να είναι άνετα και λειτουργικά
Τα άτομα που πάσχουν από άνοια είναι ευαίσθητα στις πηγές φωτός και ήχου - είναι σημαντικό να γνωρίζετε πόσος φωτισμός και ήχος είναι αρκετός για τον χώρο
Σημεία για αναστοχασμό
Ο διάλογος μεταξύ των φροντιστών υγείας και των επιμελητών/εκπαιδευτικών βοηθά στην καλύτερη προσαρμογή του περιβάλλοντος στις ανάγκες των ατόμων με άνοια και διαταραχές μνήμης. Είναι καλό να γνωρίζουμε πώς να επικοινωνούμε με ένα άτομο και πώς να συμπεριφερόμαστε σε απρόβλεπτες καταστάσεις.
Καλό είναι επίσης να δίνονται πληροφορίες σχετικά με το αν το προσωπικό των μουσείων έχει παρακολουθήσει μαθήματα κατάρτισης ή εξειδίκευσης στην εξυπηρέτηση ή στη συνεργασία με άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης στα μουσεία.
Βιβλιογραφικές αναφορές / Πηγές
3. Προγράμματα και εκδηλώσεις σε μουσεία για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης
Τι θα κερδίσετε;
Μια σαφή εικόνα των βασικών προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να οργανωθεί ένα επιτυχημένο και προσαρμοσμένο πρόγραμμα για άτομα που πάσχουν από άνοια.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Κατεβάστε το PDF αρχείο της δραστηριότητας:
Προγράμματα και εκδηλώσεις σε μουσεία για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.pdf
Αν θέλουμε το πρόγραμμα να είναι επιτυχημένο, είναι απαραίτητη η καλή προετοιμασία. Εκτός από τη σημασία ενός καλά σχεδιασμένου προγράμματος, όπως μια καθοδηγούμενη συζήτηση για ένα έργο τέχνης ή η συμμετοχή των επισκεπτών σε εργαστήρια, είναι πολύ σημαντικό να μάθετε περισσότερα για τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης που θα συναντήσετε και που θα είναι οι επισκέπτες σας με τον καιρό.
Μάθετε περισσότερα για παράδειγμα:
τον βαθμό άνοιας που αντιμετωπίζει το άτομο
τον ιδιαίτερο τρόπο επικοινωνίας ενός ατόμου
συνήθειες, τι αρέσει σε ένα άτομο
ειδικές συνθήκες εργασίας, φωτισμό ή ηχητικό σύστημα
ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες από τη ζωή του ατόμου, όπως καθημερινές ρουτίνες, αγαπημένα γλυκά, χρώματα ή ήχοι που αρέσουν στο άτομο
μάθετε πώς το άτομο ηρεμεί σε καταστάσεις όπου μπορεί να προκύψει ένταση και άγχος
Καταρτίστε έναν κατάλογο με μουσειακά βοηθήματα που μπορούν να σας βοηθήσουν να εργαστείτε με άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης, ιδίως σε καταστάσεις κρίσης. Φυσικά, δεν είναι πάντα δυνατό να αντιδράσετε σε απρόβλεπτες καταστάσεις, αλλά η καλή προετοιμασία είναι το ήμισυ του παντός, και καθώς αυξάνεται η εργασιακή σας εμπειρία, θα αυξάνεται και η αυτοπεποίθησή σας και η επιτυχία σας στην συνεργασία σας με άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.
Τι θα χρειαστείτε;
Κατά την προετοιμασία προγραμμάτων και εκδηλώσεων στις οποίες θα συμμετάσχουν άτομα με άνοια, πρέπει να προσέξουμε τις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές: αριθμός ατόμων με άνοια και διαταραχές μνήμης στην ομάδα, συμμετοχή συνοδού (φροντιστή ή μέλους της οικογένειας), για την εργασία με άτομα με άνοια (χειρισμός αντικειμένων, κατασκευή αντικειμένων, δοκιμή οικείων γεύσεων - αφύπνιση όλων των αισθήσεων - αντίληψη - εμβάθυνση).
Παροχή χώρου για τον φροντιστή. Ανάλογα με το βαθμό της άνοιας, τα άτομα με άνοια θα μπορούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτόνομα, ενώ άλλα θα συνοδεύονται από μέλος της οικογένειας ή φροντιστή.
Σημεία για αναστοχασμό
Είναι σημαντικό να καθοριστεί από την αρχή πόσοι άνθρωποι με άνοια και διαταραχές μνήμης, οι οποίοι συνοδεύονται από φροντιστές, θα εξυπηρετηθούν από τους επαγγελματίες των χώρων πολιτισμού κατά τη διάρκεια του προσαρμοσμένου προγράμματος. Η ομάδα δεν πρέπει να είναι μεγάλη, ώστε να μην υποβαθμίζεται η ποιότητα του προγράμματος και να είναι σε θέση να αντιδράσουν σωστά οι υπάλληλοι ανά πάσα στιγμή σε περίπτωση ατυχημάτων ή απρόβλεπτων καταστάσεων.
Να επιτρέπει στα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης να εγκατασταθούν άνετα. Ξεκινήστε μια ανεπίσημη συζήτηση, ακούστε προσεκτικά και υπομονετικά το άτομο που σας μιλάει, δώστε προσοχή στην ανεπίσημη επικοινωνία και στις χειρονομίες του σώματος.
Αφού επιλέξετε ένα θέμα ή ένα μουσειακό αντικείμενο, προσφέρετε αντίγραφα ή άλλα αντικείμενα που τα άτομα με άνοια μπορούν να χειριστούν. Φροντίστε για απρόβλεπτες καταστάσεις, χωρίς να εμποδίζετε σε καμία περίπτωση τα άτομα με άνοια να αγγίξουν ή να συμμετάσχουν στο χειρισμό μουσειακών ή αρχειακών αντικειμένων.
Βιβλιογραφικές αναφορές / Πηγές
Video: The VERA framework – caring for patients with dementia
4. Διαδικτυακό πρόγραμμα για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης
Τι θα κερδίσετε;
Ο εικονικός κόσμος προσδίδει προστιθέμενη αξία στο φυσικό μας περιβάλλον, ιδιαίτερα αν δεν έχουμε τη δυνατότητα να επισκεφθούμε φυσικά ένα μουσείο ή ένα αρχείο. Οι τηλεδιασκέψεις ή οι εικονικές ξεναγήσεις σε μουσεία γίνονται με ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα στα οποία μπορούν να συμμετέχουν άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης. Οι συνομιλίες για τα έργα τέχνης ενθαρρύνουν τον προβληματισμό, την ανταλλαγή απόψεων κ.λπ. Χάρη στα διαδικτυακά προγράμματα, τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν μουσεία, να συμμετάσχουν σε συζητήσεις για έργα τέχνης και να γνωρίσουν νέους ανθρώπους από την άνεση του σπιτιού τους, ξεπερνώντας τα προβλήματα μετακίνησής τους.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Κατεβάστε το PDF αρχείο της δραστηριότητας:
Διαδικτυακό πρόγραμμα για άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.pdf
Ένα διαδικτυακό πρόγραμμα, όπως ένα εικονικό εργαστήριο για πολλά άτομα με τη χρήση τηλεδιάσκεψης, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο, ιδίως σε εκείνες τις στιγμές που η φυσική επίσκεψη στο μουσείο ή στο αρχείο είναι αδύνατη.
Σε αυτή την περίπτωση, να είστε προετοιμασμένοι να χρησιμοποιήσετε τα ακόλουθα στην εργασία σας:
εξοπλισμό υπολογιστή - έναν υπολογιστή με ενσωματωμένη κάμερα και ηχεία
πρόσβαση στο Διαδίκτυο
ένα ήσυχο δωμάτιο χωρίς πρόσθετους θορύβους που μπορεί να δυσχεράνουν την εργασία στον εικονικό χώρο
παρουσίαση ή φωτογραφίες για να μοιραστείτε
βάσεις δεδομένων με δυνατότητα αναζήτησης που μπορείτε να μοιραστείτε μέσω υπολογιστή
Τι θα χρειαστείτε;
Επινοήστε έναν τρόπο ενημέρωσης των χρηστών για το πρόγραμμα και για το αν υπάρχει δυνατότητα συμμετοχής τους στη βιντεοδιάσκεψη.
Ζητήστε από τους φροντιστές ή τα μέλη της οικογένειας με γνώσεις πληροφορικής να παρέχουν στα άτομα με άνοια πρόσβαση στον υπολογιστή και να συμμετέχουν σε εικονικά εργαστήρια/συζητήσεις.
Οι ψηφιοποιημένοι πόροι, όπως οι εικονικές περιηγήσεις ή η διαδικτυακή αναζήτηση συλλογών, μπορούν να εξυπηρετήσουν τον σκοπό της έρευνας στη βάση δεδομένων και της εύρεσης κατάλληλων μουσειακών αντικειμένων, όπως φωτογραφίες ή καλλιτεχνικοί πίνακες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην συζήτηση με τα άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης.
Σημεία για αναστοχασμό
Πληροφορίες σχετικά με το αν το προσωπικό των μουσείων έχει παρακολουθήσει κάποια ειδική εκπαίδευση ή πρόγραμμα κατάρτισης για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση και συνεργασία τους με άτομα με άνοια και διαταραχές μνήμης στα μουσεία.
Πώς δημιουργείται ένα ασφαλές διαδικτυακό περιβάλλον που προστατεύει την ιδιωτική ζωή των χρηστών;
Σκεφτείτε αν το μουσείο ή το αρχείο σας έχει τη δυνατότητα να οργανώσει μια βιντεοδιάσκεψη και αν όχι τι πρέπει να κάνετε - εξοπλισμός υπολογιστή, πρόσβαση στο διαδίκτυο, εφαρμογές, δωμάτιο ησυχίας κ.λπ.
Βιβλιογραφικές αναφορές / Πηγές